Tak – dziecięce traumy mogą mieć realny wpływ na Twoją zdolność do działania i podejmowania decyzji w dorosłości. Choć prokrastynacja bywa bagatelizowana jako „zły nawyk” lub „brak organizacji”, u wielu osób jej źródła sięgają głęboko w przeszłość – do doświadczeń związanych z lękiem, zaniedbaniem czy brakiem emocjonalnego bezpieczeństwa.
Jakie mechanizmy łączą traumę z prokrastynacją?
Unikanie działania to często nieświadoma forma obrony przed stresem i porażką. Osoby, które w dzieciństwie doświadczały nadmiernych wymagań, krytyki lub braku wsparcia, mogą w dorosłości reagować na wyzwania lękiem i napięciem. Objawia się to między innymi:
- perfekcjonizmem – zadanie nie zostaje rozpoczęte, dopóki nie ma gwarancji „idealnego” efektu;
- niskim poczuciem własnej wartości – przekonanie, że „i tak mi się nie uda”;
- paraliżem decyzyjnym – każda decyzja wiąże się z nadmiernym lękiem o konsekwencje;
- trudnościami w radzeniu sobie z emocjami – charakterystycznymi również dla osób z problemami emocjonalnymi i nadmiernym stresem.
Jakie typy traumy najczęściej prowadzą do unikania działania?
Nie każda trauma prowadzi do prokrastynacji, ale najczęściej spotykane przyczyny to:
- Emocjonalne zaniedbanie w dzieciństwie – brak zainteresowania, empatii i wsparcia emocjonalnego ze strony opiekunów.
- Przemoc psychiczna lub fizyczna – która może skutkować chronicznym lękiem i trudnościami w relacjach interpersonalnych.
- Niestabilne środowisko domowe – np. związane z uzależnieniem, rozwodem lub inną formą traumatycznego przeżycia.
Czy można przerwać ten cykl i odzyskać kontrolę nad sobą?
Tak – ale pierwszym krokiem jest świadomość. Prokrastynacja to objaw, nie przyczyna. Jeżeli widzisz, że odkładasz rzeczy na później nie dlatego, że nie chcesz ich wykonać, lecz dlatego, że czujesz wewnętrzny opór – warto poszukać pomocy.
Sprawdzone sposoby na pracę z głębokimi mechanizmami unikania to:
- psychoterapia indywidualna, szczególnie w nurcie psychodynamicznym;
- praca nad emocjami i poczuciem własnej wartości;
- budowanie wewnętrznego poczucia bezpieczeństwa – poprzez rutynę, rytuały i wsparcie społeczne;
- metody małych kroków – np. technika „5 minut”, dzielenie zadań na mikroelementy.
Nie jesteś leniwy – Twój organizm może po prostu chronić Cię przed czymś, co w przeszłości było niebezpieczne. Zrozumienie tego mechanizmu to pierwszy krok ku zmianie.
Szukasz pomocy psychoterapeutycznej, zapraszamy:
Ośrodek Terapii Psychodynamicznej
20-072 Lublin, ul. Czechowska 42/lok. 4
Tel.: 607 999 361, www: https://osrodek-psychoterapii.pl/
English 
Polish